Karpaty Naszym Domem

O przyszłości małych gospodarstw górskich w Karpatach dyskutowano 30 września 2011 r. w Ochotnicy Górnej na spotkaniu grupy roboczej ds. rolnictwa, która działa przy Porozumieniu Karpackim "Karpaty Naszym Domem".
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele samorządów i instytucji branżowych oraz rolnicy i praktycy związani z gospodarką rolną w górach.

Kolejne spotkanie grupy odbędzie się 4 listopada 2011 r. w Koniakowie.

W czasie debaty wskazano na pasterstwo, jako podstawowy sposób gospodarowania w górach. "Tradycyjne pasterstwo na obszarach Karpat zawsze związane było z wspólnotowym wypasem. Angażowało społeczność wsi i stwarzało możliwości prowadzenia dochodowej działalności rolniczej" - mówi Józef Michałek z Oddziału Górali Śląskich Związku Podhalan, koordynujący prace grupy roboczej. "Wydaje się, ze obecnie tylko ta forma prowadzenia gospodarki pasterskiej jest w stanie odwrócić trend zanikania aktywności rolniczej w górach, a szczególnie na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej".

Podczas spotkania przedstawiono doświadczenia rolników i hodowców Tatrzańsko-Beskidzkiej Spółdzielni Producentów "Gazdowie", prezes Spółdzielni, Kazimierz Furczoń, poparł kierunek prac grupy, a jednocześnie przestrzegł, ze dotychczasowy brak systemowych rozwiązań doprowadzi do całkowitej likwidacji gospodarstw górskich.

Omówiono więc koncepcję rozwoju pasterstwa w oparciu o struktury organizacyjne tzw. „sałaszu”, czyli grupy pasterskiej. Zaproponowano też opracowanie prawnych mechanizmów wspierających wspólne gospodarowanie w regionie Karpackim oraz rozwój produktów tradycyjnych, w tym podjęcie działań zmierzających do uznania grupy pasterskiej za beneficjenta pomocy w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. W związku z tym wypracowano wstępny katalog cech grupy pasterskiej:

• gospodarstwo oparte na wspólnym zagospodarowaniu pastwisk na terenach powyżej 500 m n.p.m. lub leżących na obszarach NATURY 2000;

• objęcie wypasem min. 50 ha ziemi należącej do wielu właścicieli,
• prowadzenie wspólnego wypasu zwierząt od min. 5 hodowców,
• prowadzenie wypasu przez osobę posiadającą aktualne szkolenia w zakresie zawodu: baca, juhas,
• posiadanie certyfikatu produktu tradycyjnego i gospodarowanie zgodne z założeniami zrównoważonego gospodarstwa,

• przynależność do stowarzyszenia lokalnego, związku lub spółdzielni statutowo związanych z rodzajem działalności.

W pracach grupy biorą udział: Anna Bednarek z Beskidzkiego Stowarzyszenia Produkcji Ekologicznej i Turystyki BEST PROEKO w Jeleśni, Zdzisław Błachut - kierownik Wiejskiego Ośrodka Kultury w Ochotnicy Górnej, Jarosław Buczek - baca i prezes zarządu Gorczańskiego Oddziału Związku Podhalan w Ochotnicy Górnej, Wiktoria Kasztelnik i Ewa Foik z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Żywcu, Kazimierz Furczoń, Ewa Furczoń i Józef Michałek z Tatrzańsko-Beskidzkiej Spółdzielni Producentów "Gazdowie", Robert Karpeta - Zastępca Dyrektora Wydziału Terenów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Wincenty Kmak z Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Nawojowej, Piotr Kohut - baca i prezes Oddziału Górali Śląskich Związku Podhalan, Zbigniew Kopeć i Dorota Kopeć ze Stowarzyszenia Jedność Beskidzka w Rajczy, Józef Królczyk - rolnik z Ochotnicy Górnej, Marian Sporek - baca z Soblówki.