Karpaty Naszym Domem

Sanok jest położony w południowej części województwa podkarpackiego. Miasto usytuowało się w klasycznym meandrze rzeki w lewobrzeżnej, wewnętrznej części zakola, która wyniesiona jest 270-360 m n.p.m. Sieć wód powierzchniowych miasta i jego okolicy wzbogacają ponadto liczne potoki wypływające ze stoków zalesionych wzgórz Białej Góry, Lisznej, Bykowiec, Trepczy i Międzybrodzia. Tworzą one głębokie erozyjne doliny, które w czasie ulewnych opadów wypełniają się całkowicie wodą spływającą do koryta Sanu. W mieście i jego najbliższej okolicy mieszają się południowe, wschodniokarpackie (bieszczadzkie) i zachodniokarpackie elementy flory. Cechą charakterystyczną szaty roślinnej tych terenów jest przejściowość i przemieszanie gatunków. Lasy okolic Sanoka mają charakter mieszany. Od strony północno-wschodniej, na prawym brzegu Sanu, miasto otoczone jest zwartą ścianą drzewiastej zieleni Gór Słonnych.

Miasto położone malowniczo nad Sanem, od którego wzięło nazwę, było ważnym grodem obronnym już w IX w., o czym świadczą  wykopaliska archeologiczne na podsanockim wzgórzu Fajka. Pierwsza pisemna wzmianka o mieście pochodzi z 1150 r. z Latopisu Hipackiego. 20 stycznia 1339 r. Sanok otrzymał prawa miejskie na tzw. prawie magdeburskim z rąk księcia halickiego Jerzego II Trojdenowicza. W rok później książę został otruty przez bojarów, a Kazimierz Wielki przyłączył Ruś Halicką do Polski. W czasach I Rzeczpospolitej miasto wchodziło w skład województwa lwowskiego, będąc siedzibą jednostki administracyjnej pod nazwą Ziemia Sanocka. W 1417 roku w sanockim kościele farnym wziął ślub król Władysław Jagiełło z Elżbietą Granowską. W XVII i XVIII w. w wyniku najazdów tatarskich i licznych pożarów Sanok podupadł. W 1772 r. miasto przeszło pod panowanie Austro-Węgier.

W XIX w. powstał w Sanoku zakład kotlarski Lipińskiego i Beksińskiego, który następnie przekształcił się w fabrykę wagonów, a po II wojnie w Sanocką Fabrykę Autobusów AUTOSAN. Podczas I wojny, w okresie 1914-15, Sanok został częściowo zniszczony w trakcie walk austriacko-rosyjskich. W okresie międzywojennym w mieście powstały nowe zakłady, w tym Sanocka Fabryka Gumy i Fabryka Akumulatorów. Sanok był wówczas siedzibą władz powiatu. Po wybuchu II wojny światowej 9 września 1939 r. do miasta wkroczyły wojska niemieckie. Okupacja trwała do 9 sierpnia 1944 r. W wyniku wojny i późniejszych walk z oddziałami ukraińskimi zakończonych akcją „Wisła”, Sanocczyzna została spustoszona i wyludniona (z ponad 120 tys. mieszkańców w 1939 roku w 1945 pozostało około 57 tys.).

Po wojnie miasto znów zaczęło się rozwijać, stając się stopniowo ważnym ośrodkiem przemysłowym, komunikacyjnym i kulturalnym regionu. Obecnie nadal pełni rolę centrum administracyjno-gospodarczego dla gmin leżących na terenie historycznej ziemi sanockiej. Od 1999 roku Sanok jest ponownie siedzibą powiatu. Pod względem liczby mieszkańców Sanok zajmuje 9 miejsce w województwie podkarpackim po: Rzeszowie, Stalowej Woli, Mielcu, Przemyślu, Tarnobrzegu, Dębicy, Krośnie i Jarosławiu. Należy do grupy miast średniej wielkości liczących 35 – 50 tys. mieszkańców.

Sanok jest miastem przemysłowym. Przemysł jest podstawą jego gospodarki i głównym sektorem zatrudnienia. Największymi pracodawcami na terenie miasta (i jednocześnie w całym regionie) są duże zakłady przemysłowe:  Fabryka Autobusów „Autosan” SA, Zakłady Przemysłu Gumowego „Stomil-Sanok” SA, Sanocki Zakład Górnictwa Nafty i Gazu i inne.

Najbardziej znaną atrakcją turystyczną Sanoka jest Muzeum Budownictwa Ludowego – Skansen. Obecnie prezentuje około 200 obiektów drewnianej architektury sakralnej i świeckiej, w tym kościół z Bączala Dolnego (1667), cerkiew z Grąziowej (1731), Rosolina (1750) i w charakterze obiektu filialnego drewnianą cerkiew w Uluczu. Placówka jest finansowana z funduszy województwa. Muzeum Historyczne dysponuje trzema budynkami. Najważniejszym z nich jest Zamek, poddany w ostatnich latach gruntownemu remontowi i rozbudowie. Placówka prezentuje m.in. zbiory ikon karpackich, ceramiki pokuckiej, malarstwa Z. Beksińskiego, sztuki współczesnej, zbiory archeologiczne z terenu Sanoka i okolicy oraz łacińską sztukę sakralną. Muzeum Historyczne utrzymywane jest przez Starostwo Powiatowe.