Karpaty Naszym Domem

Redyk Karpacki „Transhumance 2013” to projekt tradycyjnej wędrówki z owcami przez Karpaty organizowany dla uczczenia wędrówek pasterzy wołoskich, które doprowadziły do zasiedlenia obszaru gór i powstania wspólnej wysokogórskiej kultury pasterskiej łączącej społeczności zamieszkujące Karpaty.

Pasterstwo transhumancyjne to forma pasterstwa wędrownego, polegająca  na sezonowym przepędzaniu trzód - zwłaszcza owiec - pod nadzorem pasterzy, ustalonymi szlakami, z pastwisk nizinnych na górskie hale. W przeszłości było sposobem zasiedlenia Karpat. Jego reliktem w Polsce jest redyk - uroczyste wyjście pasterzy wiosną ze stadami owiec na pastwiska na górskich halach, a następnie - jesienią - uroczyste zejście z hal na zimowanie.

Celem Redyku jest międzynarodowe spotkanie ludzi żyjących i tworzących w Karpatach, ich integracja, możliwość poznania oraz pokazania bogactwa kulturowego mieszkańców, jak również bogactwa i unikatowości przyrody oraz sposobu na zrównoważony rozwój terenów górskich.

Wspólne korzenie społeczności mieszkających w Karpatach wynikają z tradycji pasterskich, ludzi łączy tu historia, kultura, styl życia i... owce.

Czas trwania: 11 maja – 14 września 2013 r.

Trasa: ok.1400 km, przejście terenami górskimi państw karpackich:

• Rumunia: Transylwania – Maramuresz 
• Ukraina: Huculszczyzna – Zakarpacie - obwód lwowski
• Polska: Podkarpacie – Małopolska – woj. śląskie 
• Słowacja i Czechy.

Owce w ilości ok. 300 szt. prowadzone będą terenami górskimi, według zasad tradycyjnego wypasu, z codziennym udojem i wyrobem serów wołoskich.

Organizatorzy to Fundacja "Pasterstwo Transhumancyjne" z Polski i "Asociatia Transhumanta" z Rumunii - organizacje społeczne, których głównym celem jest zachowanie tradycyjnego pasterstwa w Karpatach  oraz działanie na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego.

Przy realizacji projektu  zakłada się szeroką współpracę z:

• organizacjami samorządowymi,
• lokalnymi instytucjami
• oraz organizacjami pozarządowymi,
• mediami i sponsorami.

Podstawą kultury ludzi Karpat są tradycje pasterskie. To one są bazą dla muzyki, tańca, kolorowych strojów góralskich, obrzędów i zwyczajów, a przede wszystkim miłości do przyrody i do drugiego człowieka.

Redykowi będą towarzyszyły liczne imprezy kulturalne, takie jak:

• festiwale prezentujące tradycje pasterskie
• imprezy lokalne pasterskie na trasie przejścia – występy kapel, zespołów regionalnych, pokazy rękodzieła oraz prezentacja kuchni regionalnej
• prezentacja tradycyjnych produktów regionalnych.

Najważniejsze wydarzenia na trasie Redyku Karpackiego 2013:

• 11 maja: uroczysta inauguracja Redyku - Rotbav (region Brasov, Rumunia)

• 18 maja: prezentacja tradycyjnych produktów regionalnych na targach Slow Food Sighisoara
• 15 czerwca: Święto Pasterskie - Werchowyna (Ukraina)
• 22 czerwca: Święto Pasterskie - Rachów (Ukraina)
• 11 sierpnia: Festiwal Oscypka i serów wszelakich w ramach Europejskich Targów Produktów Regionalnych - Zakopane
• 24 sierpnia: Jarmark Pasterski w Koniakowie
• 31 sierpnia: Rosod owiec – Koszarzyska (Czechy)

Jako podsumowanie Redyku zorganizowane zostanie w październiku w Zakopanem wydarzenie pod nazwą „Echo wspólnej historii Karpat”. Będzie to międzynarodowe forum, w którym do udziału zaproszeni zostaną przedstawiciele poszczególnych regionów, leżących na trasie Redyku.

Uwaga: Redyk będzie prowadzony przez doświadczonych pasterzy, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, pod nadzorem weterynaryjnym. Podstawą realizacji projektu są: dobrostan zwierząt oraz bezpieczeństwo obsługi.

Szczegółowe cele Redyku Karpackiego:

• promocja kultury i tradycji karpackich poprzez promowanie i współorganizowanie imprez i wydarzeń kulturalnych o charakterze ponadregionalnym, organizowanie konferencji, seminariów, warsztatów, szkoleń, festiwali, koncertów itp., nawiązujących do dziedzictwa kulturowego i materialnego społeczności Karpat, wspieranie tradycyjnych form, takich jak: rzemiosło ludowe, rękodzieło, muzyka tradycyjna, taniec i obrzędy regionalne

• promocja produktów regionalnych, tradycyjnych i ekologicznych zarejestrowanych na Krajowych Listach Produktów Tradycyjnych i w Unii Europejskiej, tj. tradycyjnych serów i produktów mięsnych owczych, jako zdrowej i ekologicznej żywności (oscypek, redykołka, jagnięcina, bundz, bryndza, inne sery owcze i owczo-krowie)

• zainicjowanie szerszej współpracy pomiędzy samorządami krajowymi i zagranicznymi w całym łuku Karpat.

• integracja społeczności pasterskich w górach, działanie na rzecz hodowców owiec, tradycyjnego pasterstwa, wspieranie baców, juhasów i gazdów, odbudowa infrastruktury pasterskiej w kontekście zrównoważonego rozwoju Karpat, ze zwróceniem uwagi na uwarunkowania ekologiczne i społeczno-gospodarcze na obszarach górskich. Współpraca ponadregionalna to wymierny efekt jakiego oczekujemy po Redyku, wpisując się w zapisy Konwencji Karpackiej i główne zasady integracji europejskiej

• zwrócenie uwagi na wartości przyrodnicze, ekologiczne i kulturowe Karpat, działanie na rzecz upowszechniania Konwencji Karpackiej, dbałość o ochronę środowiska i dziedzictwo przyrodnicze, o ochronę różnorodności biologicznej i krajobrazowej regionów górskich; uświadomienie społeczeństwu, że powrót tradycyjnego pasterstwa na nieużytki w Karpatach jest w stanie  przywrócić równowagę w  przyrodzie, jak również przynieść mieszkańcom wymierne korzyści ekonomiczne w systemie zrównoważonego gospodarowania na terenach górskich i podgórskich. Współpraca z instytucjami oraz organizacjami chroniącymi przyrodę - by  pasterze byli świadomi wpływu na ochronę przyrody stając się partnerami w realizowaniu wytyczonych zadań dla dobra wspólnego.

• wytyczenie szlaku turystyki kulturowej prezentującego dziedzictwo kulturowe osadników wołoskich, które umożliwiło zagospodarowanie Karpat

• promowanie walorów zdrowotnych, turystycznych i geograficznych poszczególnych krain górskich tworzących pasmo Karpat.

Zapraszamy do współpracy przy realizacji projektu Redyk Karpacki "Transhumance 2013"!

Więcej informacji: www.redykkarpacki.pl.