Karpaty Naszym Domem

„ Ktoś powiedział, że Tatry to gotyk, Beskidy zaś – barok. Ów barok widzimy nie tylko w kształcie Beskidów, lecz spotkać go można na całej tej ziemi. Skądkolwiek na nią spojrzeć, płynie w miękkich-falistych – łagodnych liniach, i płynie, zdawałoby się na skraj świata…”

Gustaw Morcinek

Wizyta studyjna w karpackiej części województwa śląskiego zorganizowana dzięki działaniom Porozumienia Karpackiego „Karpaty Naszym Domem”. Podczas tego dwudniowego szkolenia wyjazdowego członkowie podkarpackich organizacji pozarządowych skupionych w Porozumieniu Karpackim „Karpaty Naszym Domem” mieli okazję obejrzeć interesującą ofertę kulturową i turystyczną Beskidu Śląskiego. Wizyta ta pozwoliła przyjrzeć się „od kuchni” jak odtwarzano dziedzictwo kulturowe regionu i jak przyczyniło się ono do sukcesu jego gospodarzy.

Wyjazd rozpoczał się w sobotę 1 grudnia 2012 r. ok.  godz. 2.00 w nocy. Bus o 13-osobowym składzie wraz z kierowcą pokonał trasę Ustrzyki Dolne – Koniaków przez całe polskie Karpaty docierając do Trójwsi  o godzinie 9-tej rano. Uczestnicy wizyty z  podkarpackich gmin (Lutowiska, Ustrzyki Dolne, Olszanica, Zagórz i Sanok) spotkali się w Pensjonacie „Jaskółcze Gniazdo” w Jaworzynce z Józefem Michałkiem, który pełnił rolę przewodnika po regionie.

Realizację programu rozpoczęto od wizyty w Gminnym Ośrodku Kultury i  kościele Dobrego Pasterza w Istebnej. Kolejnymi atrakcjami były: bacówka Piotra Kohuta w Koniakowie, Galeria na Szańcach oraz Muzeum Koronki Koniakowskiej. Dużych wrażeń dostarczył widokowy spacer na wierzchołek Ochodzitej. Uczestniczy mieli okazję zapoznać się z realiami sałaszu na i obejrzeć z zewnątrz gospodarstwo pasterskie bacy z Koniakowa, Piotra Kohuta. Po wizycie w zbójeckiej karczmie Ochodzita, przyszła kolej na spotkanie z magią śląskiego folkloru w Chałupie Kawuloka. Kustosz tego obiektu, Janusz Macoszek w okraszonej gwarą gawędzie przeniósł nas w świat, który istniał przed wiekami. Przygrywając odwiedzającym Chatę na okarynie,  rogu pasterskim, piściołku, fujarze, sowie i gajdach ukazał piękno dawnych melodii. Kolejnym etapem naszego pobytu było spotkanie z lokalnymi organizacjami. Mieliśmy okazję spotkać się z Zbigniewem Kopeć  oraz stowarzyszeniem turystycznym z Ukrainy.

Kolejny dzień wizyty, czyli 2-gi grudnia upłynął na rozmowach planach na rok 2013 i o przyszłej współpracy z podmiotami tworzącymi Porozumienie. Uczestnicy odwiedzili kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jaworzynce oraz udali się na trójstyk państw: Polski, Czech i Słowacji. Końcową stacją pobytu na Śląsku była Chlebowa Chata w Górkach, gdzie opróćz ciekawych prelekcji mieszkańcy Podkarpacia mieli okazję rozkoszować się smakiem miodu, zbożowej kawy oraz wykonanych podczas krótkich warsztatów podpłomyków.

Wizyta studyjna w Beskidzie Śląskim zdaniem uczestników należała do udanych. Atrakcyjny program oraz obszerna wiedza o regionie prowadzącego spotkanie, Józefa Michałka pozwoliła  działaczom  z Podkarpackich NGO poznać śląskie realia. Był to czas spędzony na intensywnym zagłębianiu się w tajemnice zachodnich Karpat. Z pewnością wizyta na Śląsku Cieszyńskim stanowić będzie temat do późniejszych dyskusji i porównań z naszym regionem.

Uczestnikami wizyty studyjnej były następujące osoby: Anna Buk- właściciel Biuro Turystyki Kulturowej PAWUK, Paweł Wójcik (Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych KARPATY, Biuro Turystyki Kulturowej PAWUK),  Andrzej Pańko (Prezes Stowarzyszenia Uniwersytet III Wieku w Sanoku), Anna i Adam Pikuła (właściciele pensjonatu Gościniec w Rabem gm. Ustrzyki Dolne), Janusz Demkowicz (lider zespołu folkowo-rockowego Tołhaje, właściciel pensjonatu Chata Magija, SPT KARPATY), Agnieszka Kutiak (Stowarzyszenie Ekonomk w Sanoku), Antonina Majsarek (Gospodarstwo Agroturystyczne w Krywem gm. Lutowiska, Fundacja Bieszczadzka) Helena Drzewka (Fundacja Bieszczadzka), Roman Glapiak (Galicyjskie Gospodarstwa Gościnne), Urszula Szewczyk (Fundacja Bieszczadzka).

Z ramienia Porozumienia Karpackiego „Karpaty Naszym Domem” w spotkaniu uczestniczyli koordynatorzy regionalnych punktów konsultacyjnych. Reprezentujący województwo śląskie - Józef Michałek (Związek Podhalan Oddział Górali Śląskich, Fundacja Transhumance), województwo małopolskie - Małgorzata Fedas (Stowarzyszenie Ekopsychologia) oraz województwo podkarpackie Edyta Sobiecka (Karpacka Strefa Interakcji ZORZA)  i Piotr Kutiak (Urząd Miasta Sanoka, Liga Ochrony Przyrody Okręg Bieszczadzki, SPT KARPATY, LOT „Bieszczady”). Opiekę merytoryczną nad przebiegiem wizyty stanowiła koordynator projektu Monika Ochwat- Marcinkiewicz (Stowarzyszenie Ekopsychologia) przy pomocy Janusza Marcinkiewicza (Stowarzyszenie Ekopsychologia).

Trasa Wizyty Studyjnej: Ustrzyki Dolne- Uherce Mineralne- Orelec- Lesko- Zagórz- Sanok- Miejsce Piastowe- Dukla-Gorlice- Nowy Sącz- Limanowa-Sucha Beskidzka- Żywiec – Milówka – Koniaków – Istebna – Jaworzynka – Wisła – Bernna- Sanok – Zagórz – Orelec – Ustrzyki Dolne